Πρόγραμμα Προϋπηρεσιακής Κατάρτισης για Υποψήφιους Εκπαιδευτικούς Μέσης Εκπαίδευσης – Συγχρηματοδοτούμενο από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Απασχόληση, Ανθρώπινο Κεφάλαιο και Κοινωνική Συνοχή» 2007 - 2013

Η εκπαίδευση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών αποτελεί μια από τις πιο κρίσιμες παραμέτρους που επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την απόδοση ενός εκπαιδευτικού συστήματος, αφού είναι γενικά αποδεκτό ότι η βελτίωση της ποιότητας της προσφερόμενης προς τους μαθητές εκπαίδευσης περνά μέσα από τη βελτίωση των εκπαιδευτικών.

Η λειτουργία του Προγράμματος Προϋπηρεσιακής Κατάρτισης για υποψήφιους εκπαιδευτικούς μέσης εκπαίδευσης στοχεύει στην παιδαγωγική κατάρτιση και προετοιμασία αποφοίτων Πανεπιστημίων για την ανάληψη διδακτικού έργου. Βασίζεται δε στη θεώρηση ότι η γνωσιολογική επάρκεια σε ένα θεματικό αντικείμενο δεν μπορεί να αποτελέσει από μόνη της τη βάση για ποιοτική διδασκαλία και μάθηση.

Η συνεχής αναβάθμιση του επιπέδου των γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων των εκπαιδευτικών αποτελεί τη βασικότερη παράμετρο για τη βελτίωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού συστήματος, ώστε να αναβαθμιστούν οι υπηρεσίες που παρέχουν στους μαθητές και να ανταποκρίνονται πληρέστερα στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας και οικονομίας. Ειδικά την παρούσα περίοδο με τη ραγδαία επιστημονική πρόοδο και τις αλλεπάλληλες κοινωνικοοικονομικές μεταβολές, ο ρόλος του εκπαιδευτικού διαφοροποιείται και γίνεται πολυδιάστατος και απαιτητικός ως προς τον απαραίτητο για το επάγγελμα επιστημονικό και παιδαγωγικό «εξοπλισμό». Το παλαιό πρότυπο του παντογνώστη εκπαιδευτικού με το έμφυτο παιδαγωγικό ταλέντο θεωρείται παρωχημένος τρόπος αντιμετώπισης του εκπαιδευτικού έργου, αφού ο σύγχρονος επιστημονικός προβληματισμός επιβάλλει τη θεώρηση του εκπαιδευτικού ως επαγγελματία, που κατέχει ή πρέπει να κατέχει εξειδικευμένες επιστημονικές γνώσεις και άρτια ψυχοπαιδαγωγική κατάρτιση.

Το Πρόγραμμα Προϋπηρεσιακής Κατάρτισης καλούνται να παρακολουθήσουν όλοι οι υποψήφιοι εκπαιδευτικοί μέσης γενικής και τεχνικής εκπαίδευσης, οι οποίοι πρέπει να παρουσιάσουν το Πιστοποιητικό Προϋπηρεσιακής Κατάρτισης, όπως προνοείται από το Νόμο, ως προαπαιτούμενο προσόν για σκοπούς διορισμού στη Δημόσια Εκπαιδευτική Υπηρεσία. Το ετήσιο πρόγραμμα, με έμφαση στο διδακτικό, παιδαγωγικό και ψυχοπαιδαγωγικό περιεχόμενο, οδηγεί σε πιστοποίηση της εκπαιδευτικής επάρκειας των υποψήφιων εκπαιδευτικών, ως προϋπόθεση για την άσκηση του εκπαιδευτικού έργου.

Η υλοποίηση του Προγράμματος Προϋπηρεσιακής Κατάρτισης ξεκίνησε την περίοδο 2000-2001 και μέχρι τη σχολική χρονιά 2006-2007 την ευθύνη εφαρμογής του είχε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου. Η Επιτροπή για την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση, που συστάθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο με σκοπό την κατάθεση εισηγήσεων για την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος, στην Έκθεσή της που δημοσιοποιήθηκε το Δεκέμβριο του 2004 με τίτλο «Δημοκρατική και Ανθρώπινη Παιδεία στην Ευρωκυπριακή Πολιτεία – Προοπτικές ανασυγκρότησης και εκσυγχρονισμού» πρότεινε την ανάθεση του προγράμματος στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητάς του.

Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ενστερνίστηκε την πιο πάνω θέση και μετά από εκτενή δημόσια διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, προώθησε με νομοθετική ρύθμιση την αναβάθμιση του Προγράμματος και την ανάληψή του από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, από τη σχολική χρονιά 2007-2008. Το Πρόγραμμα ανατέθηκε, βάσει των σχετικών Κανονισμών που ψήφισε η Βουλή, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου με συμφωνία που συνάφθηκε μεταξύ του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και του Πανεπιστημίου Κύπρου, η οποία προβλέπει αναλυτικά τη διάρκεια, το πρόγραμμα σπουδών, τους κανόνες εφαρμογής του, τις διαδικασίες αξιολόγησης, καθώς και κάθε λεπτομέρεια που αφορά την εύρυθμη λειτουργία εφαρμογή του. Από τη χρονιά αυτή τέθηκε σε ισχύ και η συγχρηματοδότηση του Προγράμματος από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από την Κυπριακή Δημοκρατία.

Με το Πρόγραμμα αυτό επιδιώκεται ο εμπλουτισμός του πτυχιούχου με όλες εκείνες τις εμπειρίες και δεξιότητες που θα τον καταστήσουν ικανό να ερμηνεύει πρακτικά παιδαγωγικές θεωρίες και να μετασχηματίζει το περιεχόμενο διαφόρων γνωστικών αντικειμένων, ώστε να ασκεί με επιτυχία το ρόλο του στην τάξη και στον ευρύτερο χώρο του σχολείου. Ως εκ τούτου, το Έργο συμβάλλει στην αναβάθμιση του συστήματος κατάρτισης των εκπαιδευτικών, συμβάλλει στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού της εκπαίδευσης που αποτελεί προϋπόθεση για την αναβάθμιση των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, τα οποία θα συμβάλουν με τη σειρά του στην προώθηση της δια βίου μάθησης.

Επίσης, σημειώνεται ότι με το υφιστάμενο σύστημα διορισμού στη δημόσια μέση εκπαίδευση, μεσολαβεί στις περισσότερες περιπτώσεις ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μεταξύ της απόκτησης του πτυχίου και του διορισμού στη δημόσια μέση γενική και τεχνική εκπαίδευση. Ως εκ τούτου, μέσω του Προγράμματος οι υποψήφιοι επικαιροποιούν και τις γνώσεις που απέκτησαν στο παρελθόν.

• Η προετοιμασία σκεπτόμενων εκπαιδευτικών που θα μπορούν να στηρίζουν το μαθητή και τη μαθήτρια στον τομέα της γνώσης και της πληροφορίας.
• Η απόκτηση εμπειριών και δεξιοτήτων που θα καθιστούν ικανούς τους εκπαιδευτικούς να ερμηνεύουν διάφορες παιδαγωγικές θεωρίες και να εφαρμόζουν δεξιότητες αποτελεσματικής διδασκαλίας.
• Η ανάπτυξη παιδαγωγικής αυτονομίας, έτσι ώστε να μπορούν οι εκπαιδευτικοί να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες στο επίπεδο του σχολείου και της τάξης και να αναλύουν, να ερμηνεύουν και να αναπτύσσουν προγράμματα.
• Η ανάπτυξη της ικανότητας των εκπαιδευτικών να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και να συμμετέχουν στη σχολική και διασχολική πολιτική.
• Η ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών στις διαφορετικές ανάγκες και επίπεδα ετοιμότητας των μαθητών και η ανάπτυξη δεξιοτήτων έτσι που να μπορούν να ανταποκρίνονται σε τάξεις μεικτής ικανότητας.
• Η ετοιμότητα των εκπαιδευτικών να ανταποκρίνονται θετικά στη διαφορετικότητα των μαθητών και να τους προσφέρουν ίσες ευκαιρίες.
• Η προετοιμασία εκπαιδευτικών για να αναγνωρίζουν και να στηρίζουν τον πολιτισμικό και γλωσσικό πλουραλισμό των κυπριακών σχολείων.
• Η ανάπτυξη της ικανότητας των εκπαιδευτικών να δημιουργούν το κατάλληλο περιβάλλον για διδασκαλία ενοτήτων της ειδικότητάς τους.

Το Πρόγραμμα εφαρμόζεται και για την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά με περίπου 385 εκπαιδευόμενους υποψήφιους εκπαιδευτικούς. Το Πρόγραμμα συνεχίζει να συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.